طراحی سیاست آینده و عامل انگیزش ملت 1

(عبدالمهدی میرصادقی)

یکی از مهم‌ترین جنبه‌های طراحی سیاسی آینده، چیزی است که تحلیلگران از آن با عنوان «ابزارهای انگیزاننده»یاد می‌کنند: عوامل رسمی و غیر رسمی که در ایجاد انگیزش میان مردم کاربرد دارند. نه تنها باید این ابزارها را طراحی کرد، بلکه باید از تعامل مناسب آن‌ها در سطح کلی اجتماع نیز اطمینان حاصل نمود. عوامل فرهنگی که مشوق تعامل و هماهنگی مردم هستند، معمولاً، به سهولت، با انگیزه‌های فردی و پراگماتیک انطباق پیدا نمی‌کنند. بنا بر این، شناسایی یک تلفیق مناسب از انگیزه‌های فردی و دید کلی و تاریخی و توأم با «بصیرت» عمیق، به مشیت ملت، از اهمیت فراوانی برخوردار است. آن چه در دنیای پر تلاطم امروزی ضرورت دارد کسب اطمینان سیاستمداران از صحت عملکرد ابزارهای انگیزاننده مذکور است.

سیاستمداران کشور در طراحی چنین عاملی باید به موارد زیر توجه کنند:

1) استناد عامل اصلی به دین با توجه به قدرت نهاد دین در جامعه ایران (قدرت خرد و کلان)

در این زمینه باید دقت شود که عامل یا عواملی انتخاب شوند که مستند به یک خوانش خاص از دین نباشد و بین اسلام شناسان دارای بیشترین پذیرش باشد. (وفاق حداکثری بین عالمان اسلامی)

2) داری بیشترین توان انگیزش در توده مردم

این عامل باید بتواند بالاترین ظرفیت ایجاد انگیزه در جامعه را داشته باشد و مختص به قشر خاصی نباشد.

3) قابلیت دسترسی در مدت معقول و تناسب با مقدورات

آرمان ها و انگیزه هایی که متناسب مقدورات طراحی نشده اند و در مدت زمان معقولی امید به حصول آنها نمی رود، نمی توانند گزینه مطلوبی تلقی شوند.

4) دارای جذابیت برای سایر ملت ها و توان الهام بخشی

چنین خصوصیتی می تواند برای سیاست کشور یک عمق استراتژیک و قدرت نرم میان سایر ملت های جهان ایجاد کند و از این طریق بر اقتدار کشور بیفزاید.